Wady postawy cz.5 - kifoza

Kręgosłup to fundament naszego ciała, wspierający nasze codzienne czynności i zapewniający stabilność. Jednak wbrew wszelkim pozorom nie jest on idealną prostą linią, a posiada naturalne krzywizny w odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa zwane kifozą fizjologiczną. Niestety bardzo często zdarza się, że kręgosłup we wspomnianych obszarach wygina się za bardzo, co stanowi już wadę postawy.

Kifoza piersiowa to naturalne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym. Wraz z kifozą krzyżową, zwaną też lordozą, czyli wygięciem kręgosłupa na poziomie lędźwiowym, odpowiada za przyjmowanie prawidłowej postawy ciała i właściwe rozkładanie się jego ciężaru. Jest to zatem nie tylko krzywizna, ale także kluczowy element biomechaniczny naszego kręgosłupa. Umożliwia przyjmowanie dużych pionowych obciążeń, co jest szczególnie ważne w naszym codziennym życiu. To dzięki niej jesteśmy w stanie utrzymać klatkę piersiową w takiej pozycji, aby obecne w niej struktury anatomiczne mogły właściwie pracować.

KIEDY KIFOZĘ UZNAJE SIĘ ZA WADĘ 

Warto zrozumieć, że choroba kręgosłupa występuje dopiero wtedy, kiedy kifoza jest zbyt mocno pogłębiona lub spłaszczona. Termin „kifoza” często jest używany potocznie przy określaniu wad postawy związanych z górnym odcinkiem kręgosłupa. W rzeczywistości jednak, kifoza piersiowa, jako jej naturalna część, jest istotnym elementem funkcjonowania naszego ciała. Prawidłowe odchylenie kręgosłupa piersiowego mieści się w zakresie od 20 do 40-45 stopni względem osi ciała. Problem pojawia się, gdy niewłaściwy tryb życia, brak aktywności fizycznej, lub choroby zwyrodnieniowe sprawiają, że dochodzi do jej nadmiernego pogłębienia lub spłaszczenia, tym przypadku, jest to już nie tylko naturalna krzywizna, ale wada postawy, która wymaga specjalistycznego podejścia.

OBJAWY HIPERKIFOZY

Kifoza piersiowa, zwana również "hiperkifozą," to nadmierne wygięcie kręgosłupa piersiowego w stronę grzbietu. Ta wada postawy jest zauważalna gołym okiem i ma znaczny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.

Objawy widoczne w postawie chorego

1. Zapadnięcie klatki piersiowej

Jednym z najbardziej widocznych objawów kifozy piersiowej jest zapadnięcie klatki piersiowej. Pacjent wydaje się mieć zaokrąglone plecy, a klatka piersiowa wydaje się być wciskana w stronę środka.

2. Przykurcze mięśni klatki piersiowej

W wyniku nadmiernego wygięcia kręgosłupa piersiowego, mięśnie klatki piersiowej mogą ulec przykurczom, co wpływa na elastyczność i ruchomość tej części ciała.

3. Spłaszczenie klatki piersiowej

Kifoza piersiowa może prowadzić do spłaszczenia klatki piersiowej, co wpływa na jej naturalne wygięcie i kształt.

4. Opuszczenie i wysunięcie barków

Wygięcie kręgosłupa piersiowego może skutkować opuszczeniem i wysunięciem barków do przodu, co zmienia proporcje ciała.

5. Zaokrąglenie ramion

Pacjenci z kifozą piersiową często prezentują zaokrąglone ramiona, co jest efektem zmiany postawy ciała.

6. Odstające łopatki

Kifoza piersiowa może powodować, że łopatki odstają od pleców, co jest zauważalne nawet przy ubraniu.

7. Zmiana naturalnego ustawienia miednicy

Nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa wpływa na położenie miednicy, co może prowadzić do dalszych problemów z postawą.

8. Znaczne wysunięcie głowy do przodu

W wyniku kifozy piersiowej, głowa może znacząco wysuwać się do przodu, co wpływa na równowagę ciała.

Objawy odczuwane przez chorego

1. Niewłaściwe napięcie mięśniowe

Kifoza piersiowa może prowadzić do niewłaściwego napięcia mięśni pleców i klatki piersiowej, co może być bolesne i ograniczać ruchomość.

2. Trudności z oddychaniem

Wzrost kifozy może uciskać płuca i utrudniać prawidłowe oddychanie, co skutkuje dusznościami i dyskomfortem oddechowym.

3. Dolegliwości bólowe pleców i klatki piersiowej

Kifoza piersiowa może wywoływać bóle pleców, które często promieniują przez całą długość kręgosłupa. W zaawansowanych przypadkach kifozy, bóle mogą również obejmować klatkę piersiową, co utrudnia codzienne funkcjonowanie.

PRZYCZYNY POWSTAWANIA HIPERKIFOZY

Kifoza piersiowa to nie tylko problem z postawą ciała, ale także efekt wielu czynników, które wpływają na kondycję naszego kręgosłupa. Najczęściej jako przyczyny nieprawidłowej kifozy wymienia się:

1. Długotrwałe Utrzymywanie Nieprawidłowej Postawy Ciała

Najczęstszą przyczyną kifozy piersiowej jest długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała. Współczesny tryb życia, praca przy komputerze i wiele godzin spędzonych w niewłaściwej pozycji może prowadzić do powolnego pogłębiania się tej wady postawy.

2. Urazy Kręgosłupa

Inną istotną przyczyną kifozy piersiowej są urazy kręgosłupa. Wypadki samochodowe, upadki lub inne urazy mogą uszkodzić struktury kręgosłupa i prowadzić do nieprawidłowej krzywizny.

3. Wady Wrodzone

W niektórych przypadkach kifoza piersiowa może mieć podłoże wrodzone, takie jak boczne skrzywienie kręgosłupa. Dzieci urodzone z takimi wadami mogą wymagać specjalistycznego leczenia.

4. Choroby Kości i Tkanki Łącznej

Choroby kości, takie jak osteoporoza, lub choroby tkanki łącznej, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, mogą wpływać na strukturę kręgosłupa i przyczyniać się do kifozy.

5. Nowotwory i Stany Zapalne

Nowotwory i stany zapalne mogą prowadzić do zmian w kręgosłupie, które wpływają na jego krzywiznę. W niektórych przypadkach, chirurgia onkologiczna może mieć wpływ na kształt kręgosłupa.

6. Infekcje Kręgosłupa

Infekcje kręgosłupa, choć rzadkie, mogą prowadzić do deformacji kręgosłupa, włączając w to kifozy.

7. Choroby Mięśni i Nerwów

Dystrofia mięśniowa i inne choroby mięśniowo-nerwowe mogą wpływać na siłę mięśni pleców i prowadzić do kifozy.

8. Choroby Hormonalne

Niektóre choroby hormonalne mogą wpływać na gęstość kości i wpływać na kręgosłup.

9. Proces Starzenia się

Naturalnym procesem starzenia się organizmu jest utrata masy kostnej i elastyczności tkanki mięśniowej. To może prowadzić do hiperkifozy jako naturalnego efektu starzenia się.

10. Kifoza Młodzieńcza

Kifoza młodzieńcza to specyficzna forma kifozy piersiowej, która rozwija się u dzieci w wieku 10-14 lat. Jednym z głównych czynników wywołujących tę wadę jest choroba Scheuermanna, charakteryzująca się jałową martwicą kręgosłupa. U dorastających dziewcząt może wystąpić również podświadome przyjmowanie nieprawidłowej postawy w próbie ukrycia rosnącego biustu. Kifoza młodzieńcza jest także częsta u dzieci otyłych lub z nadwagą.

JAK LECZYĆ I JAK PRZYWRÓCIĆ PRAWIDŁOWĄ POSTAWĘ

Skuteczne przywracanie prawidłowej postawy ciała w przypadku kifozy piersiowej zależy od przyczyn powstania tej wady postawy oraz stopnia jej zaawansowania. Istnieje szereg metod leczenia, które można zastosować, aby pomóc pacjentom odzyskać zdrowy kręgosłup i poprawić postawę.

1. Ćwiczenia korekcyjne na kręgosłup

W przypadku kifozy piersiowej wynikającej z wad postawy, leczenie nie musi być skomplikowane. Najczęściej zaleca się ćwiczenia korekcyjne, które skupiają się na wzmocnieniu mięśni pleców oraz poprawie elastyczności kręgosłupa. Te ćwiczenia można wykonywać samodzielnie lub pod nadzorem fizjoterapeuty. Regularna praktyka ćwiczeń może pomóc w poprawie postawy i redukcji kifozy.

2. Zmiana warunków snu

Spanie na twardym materacu, z wykorzystaniem poduszki ortopedycznej, może być korzystne dla osób z kifozą piersiową. Poprawia to podparcie kręgosłupa podczas snu i może pomóc w utrzymaniu właściwej postawy przez całą noc.

3. Joga 

Joga może być doskonałym uzupełnieniem leczenia kifozy piersiowej. Ćwiczenia jogi pomagają w wzmocnieniu mięśni, poprawie elastyczności i świadomości ciała, co może przyczynić się do korekty postawy. Ważne jest jednak, aby wykonywać odpowiednie asany i unikać pozycji, które mogą obciążać kręgosłup.

4. Rehabilitacja

W bardziej zaawansowanych przypadkach kifozy, rehabilitacja pod nadzorem fizjoterapeuty jest niezbędna. Fizjoterapeuta może opracować spersonalizowany program ćwiczeń i terapii, który jest dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Dodatkowo, pacjenci mogą skorzystać z różnych zabiegów, takich jak:

• masaże - mogą pomóc w rozluźnieniu spiętych mięśni pleców i zmniejszeniu bólu
• chiropraktyka - terapia manualna może pomóc w poprawie równowagi między kręgami
• ciepłolecznictwo - stosowanie ciepła na obszarze kręgosłupa może przynieść ulgę w przypadku bólu i napięcia mięśni
• hydroterapia - zanurzanie się w wodzie o odpowiedniej temperaturze i wykonywanie ćwiczeń w wodzie może być bardzo korzystne
• elektroterapia - stymulacja elektryczna może być stosowana w celu łagodzenia bólu i poprawy funkcji mięśni

5. Szelki i gorsety ortopedyczne

Najmłodsi pacjenci z hiperkifozą mogą potrzebować noszenia szelek ortopedycznych, podczas gdy dorośli mogą korzystać z gorsetów ortopedycznych. Te urządzenia pomagają utrzymać właściwą postawę ciała i zapobiegać dalszym deformacjom kręgosłupa. 

6. Leczenie farmakologiczne

W przypadkach zaawansowanych, kiedy kifoza prowadzi do znacznego bólu, lekarz może zalecić leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w celu złagodzenia objawów.

7. Operacja

Operacja kifozy jest rozwiązaniem ostatecznym i zazwyczaj rozważa się ją u osób z deformacją kręgosłupa spowodowaną chorobami nowotworowymi, stanami zapalnymi lub urazami mechanicznymi kręgosłupa. Celem operacji może być zespolenie kręgów lub ustabilizowanie kręgosłupa. W procesie leczenia istotne jest równoległe leczenie chorób, które doprowadziły do kifozy.