Wady postawy cz.6 - lordoza

Lordoza, obok kifozy jest jednym z rodzajów naturalnych krzywizn kręgosłupa. Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "lordos", które oznacza "wygięty wstecz". Lordoza jest obecna w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa i pomaga nam utrzymać równowagę ciała oraz amortyzować wstrząsy podczas ruchu. W odcinku szyjnym kręgosłupa lordoza jest skierowana ku przodowi, natomiast w odcinku lędźwiowym ku tyłowi. Dzięki temu układowi krzywizn nasz kręgosłup jest w stanie wytrzymać naciski, jakie na niego działają podczas codziennych czynności. W potocznym języku termin lordoza używa się jednak w kontekście wady postawy, a ta ma miejsce kiedy naturalne wygięcie kręgosłupa jest zbyt duże.

CZYM JEST HIPERLORDOZA

Hiperlordoza lędźwiowa, znana również jako nadmierne wygięcie kręgosłupa lędźwiowego, jest jedną z najczęstszych wad postawy. Zaburzenie to polega na nadmiernym wygięciu kręgosłupa w kierunku przodu w płaszczyźnie strzałkowej, co prowadzi do istotnych zmian w kształcie postawy ciała. 

Proces kształtowania wyglądu kręgosłupa człowieka jest fascynującym etapem rozwoju od momentu urodzenia aż do osiągnięcia pełnoletniości. Już od pierwszych miesięcy życia, kiedy niemowlę zaczyna podnosić główkę, formują się podstawowe krzywizny kręgosłupa. Pierwszą z tych krzywizn jest lordoza szyjna, która powstaje około 3-4 miesiąca życia. Jest to naturalne wygięcie w odcinku szyjnym kręgosłupa, które pomaga w utrzymaniu główki. Później, w miarę jak dziecko rośnie i przyjmuje pozycję pionową, kształtuje się lordoza lędźwiowa, która występuje w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. To wygięcie jest niezwykle istotne, ponieważ wpływa na równowagę ciała i stabilność. Proces kształtowania postawy nie jest jednorazowym wydarzeniem, ale raczej stopniowym tworzeniem odpowiednich krzywizn kręgosłupa. U rocznych dzieci kręgosłup przyjmuje charakterystyczny kształt w formie wyraźnej linii S. Jest to wynik naturalnego procesu rozwoju i adaptacji organizmu do pozycji pionowej. Okres około 7. roku życia jest kluczowy dla rozwoju lordozy lędźwiowej. W tym czasie to wygięcie może się jeszcze pogłębiać, prowadząc do wygięcia brzucha w kierunku przodu. Warto zaznaczyć, że właściwy kształt kręgosłupa, czyli prawidłowa lordoza, ustala się dopiero około 18. roku życia. To oznacza, że młody organizm przechodzi przez wiele zmian i dostosowań w celu osiągnięcia optymalnej struktury kręgosłupa.

PRZYCZYNY NADMIERNEJ LORDOZY

Proces kształtowania postawy niestety nie zawsze przebiega idealnie. Hiperlordoza lędźwiowa, czyli nadmierne wygięcie kręgosłupa, może pojawić się w wyniku różnych czynników, w tym złych nawyków postawy, otyłości czy zaburzeń mięśniowych, a także w przypadku niektórych chorób wrodzonych, prowadząc do bolesnych objawów, takich jak ból kręgosłupa. Hiperlordoza lędźwiowa może mieć różne źródła, a jej powstawanie jest często wynikiem skomplikowanego oddziaływania wielu czynników. Rozpoznanie i leczenie tej wady postawy wymaga współpracy z lekarzem lub specjalistą od rehabilitacji, który pomoże zidentyfikować przyczyny i dostosować odpowiedni plan terapeutyczny, uwzględniając konkretne potrzeby pacjenta. Wśród najczęstszych przyczyn nadmiernej lordozy wymienia się:

1. Nieprawidłowa postawa

Jednym z głównych czynników prowadzących do lordozy lędźwiowej jest utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała. Osoby, które często garbią się lub przyjmują pozycje, które obciążają odcinek lędźwiowy kręgosłupa, mogą z czasem rozwijać nadmierne wygięcie w tej części kręgosłupa.

2. Brak aktywności fizycznej

Siedzący tryb życia i brak regularnej aktywności fizycznej to kolejne istotne czynniki sprzyjające powstawaniu lordozy. Mięśnie pleców i brzucha, odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowej postawy, osłabiają się wskutek braku ruchu, co może prowadzić do nadmiernego wygięcia kręgosłupa.

3. Otyłość

Nadmierna masa ciała może powodować nierównowagę mięśniową oraz zwiększać obciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. To z kolei sprzyja wygięciu kręgosłupa ku przodowi, co jest charakterystyczne dla lordozy.

4. Urazy kręgosłupa

Urazy kręgosłupa, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym, mogą prowadzić do zmian w jego strukturze. Złamania kręgów czy inne urazy mogą wpłynąć na kształt i stabilność kręgosłupa, co może skutkować powstaniem lordozy.

5. Wrodzone wady postawy i inne wady kręgosłupa

Wrodzone wady postawy, takie jak kifoza (nadmierny wygięcie na zewnątrz w środkowej części pleców), mogą wpływać na kształt kręgosłupa, włącznie z lordozą lędźwiową. Dlatego też genetyczny wpływ może odegrać rolę w tej wadzie postawy.

6. Zaburzenia funkcjonowania mięśni

Mięśnie pleców i brzucha pełnią kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowej postawy. Zbyt słaba siła i napięcie tych mięśni mogą prowadzić do zaburzeń postawy, w tym lordozy.

7. Problemy z miednicą

Ustawienie miednicy ma istotne znaczenie dla równowagi ciała. Utrwalone zwichnięcie stawu biodrowego lub inne problemy z miednicą mogą wpłynąć na kształt kręgosłupa, przyczyniając się do lordozy.

8. Twarda powięź tkanki mięśniowej

Brak elastyczności lub sztywność tkanki powięzi ciała może ograniczać naturalną ruchomość kręgosłupa. To może zmuszać kręgosłup do nadmiernego wygięcia.

9. Schorzenia i inne choroby

Pewne schorzenia, takie jak osteoporoza, zanik mięśni, stany zapalne krążków międzykręgowych, rwa kulszowa, krzywica, gruźlica czy kręgozmyk (przemieszczenie się kręgów względem siebie), mogą prowadzić do deformacji kręgosłupa, w tym lordozy lędźwiowej.

OBJAWY HIPERLORDOZY - ZMIANA POSTAWY

Nadmierne wygięcie kręgosłupa w okolicy lędźwiowej ma zauważalne efekty na postawę ciała. Warto pamiętać, że objawy lordozy lędźwiowej mogą być różne u różnych osób, w zależności od stopnia wygięcia kręgosłupa i indywidualnych czynników zdrowotnych. Objawy widoczne w zmianie ukształtowania postawy to przede wszystkim:

1. Wklęsłe plecy

Jednym z najbardziej widocznych objawów lordozy lędźwiowej są wklęsłe plecy. To oznacza, że odcinek lędźwiowy kręgosłupa wygina się ku przodowi, powodując wygięcie w kierunku wewnątrz.

2. Wypięty brzuch

Nadmierne wygięcie kręgosłupa może również prowadzić do wypiętego brzucha. Kręgosłup wyginając się do przodu powoduje, że brzuch wydaje się wystawać do przodu.

3. Odstawienie pośladków

Innym zauważalnym objawem jest odstawienie pośladków. W wyniku lordozy lędźwiowej pośladki mogą wydawać się bardziej wystające niż normalnie.

4. "Litera C" w postawie

Widoczne jest również utworzenie kształtu przypominającego literę "C" między pośladkami a środkową częścią pleców. To wygięcie może być szczególnie zauważalne w pozycji stojącej.

OBJAWY OGÓLNOUSTROJOWE

Oprócz objawów związanych z postawą ciała, lordoza lędźwiowa może powodować także objawy ogólnoustrojowe, które wpływają na samopoczucie pacjenta:

1. Ból w dolnej części kręgosłupa

Jeden z najczęstszych objawów to ból w dolnej części kręgosłupa, który może być wywołany nadmiernym obciążeniem tej okolicy.

2. Ból podczas długotrwałego siedzenia i chodzenia

Osoby cierpiące na lordozę mogą odczuwać ból podczas długotrwałego siedzenia i chodzenia. Długotrwałe obciążanie kręgosłupa może zaostrzać objawy.

3. Problemy z chodzeniem

Nadmierne wygięcie kręgosłupa może wpłynąć na stabilność i komfort podczas chodzenia, co może prowadzić do trudności w poruszaniu się.

4. Ból podczas podnoszenia i dźwigania ciężarów

Podnoszenie i dźwiganie ciężarów może być bolesne dla osób z lordozą lędźwiową, ponieważ dodatkowe obciążenie może zwiększać napięcie w tej okolicy.

5. Dyskomfort podczas odpoczynku w pozycji leżącej na plecach

Nawet podczas odpoczynku w pozycji leżącej na plecach, osoby z lordozą mogą odczuwać dyskomfort związany z napięciem kręgosłupa.

6. Zaburzenia w oddawaniu stolca i moczu

W niektórych przypadkach lordoza lędźwiowa może wpływać na układ moczowo-płciowy i prowadzić do trudności w oddawaniu stolca i moczu.

7. Ból brzucha i uczucie pełności w nadbrzuszu

Wystający do przodu brzuch może powodować uczucie pełności w nadbrzuszu i ból w tej okolicy.

8. Ból wywołany uciskiem na nerwy lub rdzeń kręgowy

W zaawansowanych przypadkach lordozy lędźwiowej, wygięty kręgosłup może uciskać nerwy lub rdzeń kręgowy, co może prowadzić do silnego bólu.

9. Mrowienia i drętwienia kończyn dolnych

Ucisk na nerwy może powodować mrowienia i drętwienia w kończynach dolnych.

10. Skurcze mięśniowe

Nadmierne wygięcie kręgosłupa może również wywoływać skurcze mięśniowe w okolicy lędźwiowej, co może być bolesne i ograniczać ruch.

DIAGNOZA I LECZENIE LORDOZY

W leczeniu lordozy lędźwiowej, kluczem do sukcesu jest wczesne rozpoznanie i odpowiednie postępowanie. Im wcześniej podjęte zostaną kroki terapeutyczne, tym większe szanse na skorygowanie wady kręgosłupa. Sposób leczenia zależy od rodzaju lordozy oraz stopnia zaawansowania skrzywienia. Rozpoznanie lordozy lędźwiowej jest zazwyczaj stosunkowo proste. Można je przeprowadzić przy pomocy prostego testu. Wystarczy położyć się na płaskiej powierzchni i wsunąć dłoń pod dolny odcinek kręgosłupa, nad pośladkami. Jeśli nad dłonią jest pusta przestrzeń lub wyraźne wklęśnięcie, oznacza to, że występuje lordoza lędźwiowa pogłębiona, która wymaga leczenia. Po ustaleniu diagnozy lekarz specjalista najczęściej zleca dodatkowe badania, takie jak badanie rentgenowskie kręgosłupa. To pozwala na dokładniejszą ocenę stopnia skrzywienia i jego wpływu na strukturę kręgosłupa.

POCZĄTKOWE STADIUM CHOROBY

W początkowych fazach lordozy lędźwiowej często wystarcza terapia zachowawcza, która ma na celu korekcję postawy i wzmocnienie mięśni kręgosłupa. Oto niektóre z elementów terapii wczesnym stadium choroby:

1. Gimnastyka korekcyjna

Gimnastyka korekcyjna to podstawa leczenia lordozy lędźwiowej. Skupia się ona na ćwiczeniach mających na celu wzmocnienie mięśni pleców i brzucha oraz poprawę elastyczności kręgosłupa. Ćwiczenia te powinny być wykonywane regularnie pod nadzorem fizjoterapeuty.

2. Fizykoterapia

Fizykoterapia, w tym zabiegi termiczne, elektroterapia czy laseroterapia, może pomóc w złagodzeniu bólu i napięcia mięśniowego.

3. Aktywność fizyczna

Regularna aktywność fizyczna, taka jak pływanie, nordic walking, joga, pilates czy ćwiczenia w wodzie, może przyczynić się do wzmocnienia mięśni kręgosłupa i poprawy postawy.

4. Unikanie niektórych pozycji i ruchów

Należy unikać pozycji i ruchów, które mogą nasilać lordozę, takich jak kołyski, skłony w tył, mostki, stanie na rękach czy przerzuty bokiem. Gimnastyka artystyczna i akrobatyka również są niewskazane.

5. Poprawa postawy podczas snu i wypoczynku

Warto inwestować w specjalne materace i łóżka ortopedyczne, które pomagają utrzymać właściwą postawę kręgosłupa podczas snu i wypoczynku.

ZAAWANSOWANE STADIUM CHOROBY

W przypadku zaawansowanych stadiów lordozy lędźwiowej, gdy terapia zachowawcza nie przynosi oczekiwanych efektów, mogą być stosowane bardziej zaawansowane metody leczenia. Oto niektóre z nich:

1. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne

Leki te mogą pomóc w złagodzeniu bólu i zmniejszeniu stanu zapalnego w okolicach kręgosłupa.

2. Gorsety ortopedyczne

Specjalne gorsety ortopedyczne, noszone na kręgosłupie, mogą naciskać na kręgosłup i wymuszać jego właściwe ustawienie.

3. Leczenie operacyjne

W przypadkach, gdy normalne funkcjonowanie jest znacznie utrudnione i inne metody leczenia nie przynoszą poprawy, leczenie operacyjne może być konieczne. Podczas zabiegu chirurgicznego specjaliści korygują skrzywienie kręgosłupa.

PROFILAKTYKA

Oprócz leczenia, istotną rolę w zapobieganiu i leczeniu lordozy lędźwiowej odgrywa zdrowy tryb życia. Osoby otyłe powinny zrzucić zbędne kilogramy, aby nie obciążać dodatkowo kręgosłupa. Należy unikać dźwigania ciężkich przedmiotów, aby nie przeciążać kręgosłupa. Największe efekty w leczeniu wad kręgosłupa uzyskuje się u dzieci, ponieważ ich szkielet jest plastyczny i podatny na zmiany. Dlatego tak ważne jest pilnowanie, aby dziecko utrzymywało prawidłową postawę ciała, nie garbiło się i nie krzywiło.